معضله دیالکتیکال روشنفکر ایرانی: دولت‌گرایی یا دولت‌ستیزی
نویسندگان
چکیده مقاله:
در این مقاله روشنفکران ایرانی پس از مشروطه به اعتبار اینکه عامل تجدد، تمدن، توسعه و یا دیگر مفاهیم نزدیک به آن، در کدام نهاد یا حوزه باید جستجو شود به دو دسته تقسیم شدهاند. دسته اول که دولت را عامل توسعه می‌دانند و دسته دوم که عامل را خارج از حوزه دولت جستجو می‌کنند. سؤال این است که نظریههای کدام یک از این دو با توجه به نتایج تاریخی آنها، در مسیر مدعایی موفقتر بودهاند. مدعا و فرضیه این تحقیق این است که نظریه‌پردازی‌های دسته دوم در جستجوی راه‌های توسعه بی‌واسطه دولت در نهایت راه اصلاحات را سد می‌کنند، به معارضه مستقیم با دولت مستقر میرسند و روند تحولات جامعه را به انقلاب یا دولت سرکوبگر سوق می‌دهند. برای توجیه این مدعا این نوشتار نگاهی به تاریخ نظریههای توسعه روشنفکران ایرانی پس از مشروطه خواهد داشت. روش تحقیق در این مقاله «استنتاج بر اساس بهترین تبیین»است. به نظر می‌رسد در دو برهة مشروطه و پهلوی اول، اندیشه‌های دولت‌گرا و در دوره‌های پهلوی دوم و جمهوری اسلامی اندیشه‌های دولت‌ستیز مسلط بودند. در دوره‌های پهلوی دوم و جمهوری اسلامی دو نوع اندیشه تولید شدند که در دولت‌ستیزی مشترک هستند و نقد اصلی شامل آنهاست: تئوری‌های بازگشت به خویشتن و عقب‌ماندگی/ انحطاط. این هر دو در به تعویق انداختن ایجاد رابطه سالم دولت و ملت در سایه حفظ حقوق شهروندی روزآمد و حفظ حقوق حاکمیتی دولت به یک اندازه مقصرند.
منابع مشابه
خاستگاه و موقعیت روشنفکر معاصر ایرانی و ارتباطات اجتماعیش
1-هدف پژو هش (حداکثر دو خط):شناخت روند تجدد و نیز جریان روشنفکری معاصر ایرانی از آغاز و دلایل جدایی همیشگی این قشر از عامه مردم با همه تلاشی که کرده و می کند و در واقع یافتن دلایل عدم وجود زبانی مشترک با الفبایی یکسان میان عامه مردم و روشنفکران. 2-روش نمونه گیری افراد از نظر تعداد، جنس و غیره(حداکثر دو خط): 3- روش پژوهش(حداکثر دو خط):روش کتابخانه ای و اسنادی چه با توجه به شرایط موجود و عدم دس...
15 صفحه اولبررسی نقش روشنفکر در جامعه در سه نمایشنامه‌ی از پشت شیشه‌ها، ارثیه ایرانی و صیادان
دهه‌های 1340 و 1350 در ایران، به لحاظ اجتماعی دهه‌های پرتلاطمی محسوب می‌شوند. در این دوران تئاتر نیز به شکلی بی‌سابقه رو به گسترش است. اما این نهاد فرهنگی که نمادی از روشنفکری محسوب میشود، دیدگاه‌های متفاوتی را در مورد نقش روشنفکر در جامعه مطرح می‌کند. در میان این آثار، آثار اکبر رادی نقش قابل‌توجهی دارند. این مقاله ضمن ارجاع به مفهوم ایدئولوژی نزد آلتوسر و بررسی شرایط تولید از منظر تری ایگلتو...
متن کاملمعضله نفس - بدن از دیدگاه ملاصدرا و لایبنیتس
مساله نفس - بدن یکی از مهم ترین مسائل فلسفی در علم النفس قدیم بوده امروزه نیز با عنوان معضله ذهن - جسم در فلسفه ذهن معاصر همان اهمیت را حفظ کرده است. این مبحث فلسفی به طور خلاصه در دو سوال قابل طرح است : ماهیت نفس یا ذهن چیست؟ و چگونه نفس با بدن مرتبط و متحد است؟ ملاصدرا و لایبنیتس از جمله فیلسوفانی هستند که ضمن نقد دیدگاه اسلاف خود - ابن سینا و دکارت - در حل این مشکل تلاش فلسفی زیادی کردند و ...
متن کاملپژوهشی توصیفی یا مطالعه توصیفی کارکرد زبانی داوطلبان IELTS ایرانی
ارزیابی توانش زبانی یکی از بحث انگیز ترین زمینه های آموزش زبان انگلیسی در سراسر دنیا است. علیرغم وجود انواع آزمون های زبان عمومی معتبر، اکثر مراکز آموزشی و حرفه ای مایلند افراد مورد نظر خود را از طریق دو آزمون شناخته شده ی TOEFLگزینش کنند. امتحان TOEFL با حذف بخش های واژگان و دستور، کنش ایجاد ارتباط آزمودنی ها را در چهار مهارت شنیدن، خواندن، نوشتن و صحبت کردن مورد سنجش قرار می دهد. در این تحقیق...
متن کاملاشکانیان و سنت‌های کهن ایرانی: پای‌بندی یا عدم تقید اشکانیان به سنت‌ها و مواریث فرهنگ ایرانی
برخی کارشناسان درخصوص دلبستگی اشکانیان به فرهنگ و سنن ایرانی تردیدهایی روا داشته‌اند با این حال در تحقیقات اخیر شواهدی علیه این رویکرد ارائه شده است. گذشته از پیوندهای کهن فرهنگی و هنری ساتراپی پارتیا با سنن و فرهنگ ایرانی باید نمودهای فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی سنن ایرانی، در دوران طولانی اشکانی، را به‌مثابۀ شواهدی علیه این رویکرد تلقی کرد. در این جستار، با بررسی برخی از این شواهد، سعی میشود خ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 20
صفحات 105- 129
تاریخ انتشار 2020-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023